ในอดีตกาล ครั้งปฐมกัป มนุษย์ทั้งหลายประชุมกันคัดเลือกบุรุษคนหนึ่ง ผู้มีรูปงาม สมบูรณ์ด้วยความรู้ในทุกด้านแล้วแต่งตั้งให้เป็นพระราชา ฝ่ายสัตว์สี่เท้าก็ประชุมกันโดยตั้งราชสีห์ให้เป็นพระราชา พวกปลาในมหาสมุทรก็ได้ตั้งปลาอานนท์ให้เป็นพระราชา
ครั้งนั้น หมู่นกทั้งหลายก็พากันมาประชุมที่ลานหินแห่งหนึ่งแล้วปรึกษากันว่า ในหมู่มนุษย์พวกเขาก็ได้ตั้งพระราชาแล้ว พวกสัตว์สี่เท้า พวกปลาทั้งหลายก็ตั้งพระราชาแล้วเช่นกัน ยังแต่พวกเรานี่แหล่ะ พระราชายังไม่มีเลย เป็นธรรมดาว่าการอยู่โดยไม่มีที่พึ่ง ย่อมไม่เหมาะไม่ควร แม้พวกเราก็ควรจะมีพระราชา พวกเราจงเลือกนกตัวหนึ่งเอาผู้ที่สมควรแล้วตั้งไว้ในตำแหน่งพระราชา
เมื่อนกทั้งหลายตกลงกันแล้วก็ได้พิจารณาหานกที่จะมาเป็นพระราชา เห็นนกเค้าตัวหนึ่งก็พากันชอบใจ จึงกล่าวว่า "พวกเราชอบใจนกตัวนี้ เราจะให้นกตัวนี้เป็นพระราชาของเรา" ลำดับนั้น
นกตัวหนึ่งจึงได้ประกาศขึ้น ๓ ครั้ง เพื่อต้องการหยั่งดูอัธยาศัยใจคอของนกทุกตัว
เมื่อนกตัวนั้นประกาศอยู่ ๒ ครั้งก็ยังเงียบอยู่ แต่พอจะประกาศครั้งที่ ๓ กาตัวหนึ่งได้ลุกขึ้นกล่าวว่า "ฉันได้ฟังการประกาศที่เป็นไปอยู่นี้ จะขอกล่าวอะไรสักหน่อย ได้ยินว่าพวกเราที่มาประชุมกันอยู่นี้ทั้งหมดจะตั้งนกเค้าตัวนี้ให้เป็นพระราชา ถ้าพวกเราจะอนุญาตให้ฉันได้ออกความเห็นในสภานี้จะได้ไหม"
ครั้งนั้น นกทั้งหลายปรึกษากันแล้วอนุญาตให้กาตัวนั้นกล่าวว่า "ดูก่อนสหาย เราทั้งหมดอนุญาตให้ท่านพูด แต่ท่านจงพูดแต่ถ้อยคำที่เป็นประโยชน์เป็นธรรมและถูกต้องเท่านั้นนะ
เพราะว่าพวกนกหนุ่ม ๆ ที่มีปัญญาและฉลาดหลักแหลมอยู่ที่นี่ก็มี"
กาตัวนั้นเมื่อได้รับอนุญาตจากสภาให้พูดแล้วจึงได้กล่าวขึ้นว่า "ขอความสุข ความเจริญจงมีแก่พวกท่านทั้งหลาย การแต่งตั้งนกเค้าให้เป็นพระราชานั้น โดยส่วนตัวข้าพเจ้าไม่เห็นด้วยและไม่ชอบใจ เพราะอะไร พวกท่านจงดูสิ หน้าตานกเค้าตัวนี้ขนาดยังไม่โกรธยังหน้าตาน่าเกลียดน่ากลัวเห็นปานนี้แล้วถ้าตอนโกรธขึ้นมาล่ะ หน้าตาจักเป็นเช่นไร ประชาชนผู้ถูกพระราชาตัวนี้โกรธแล้วแลดูจะตระหนกตกใจขนาดไหน คงจะเหมือนก้อนเกลือที่โยนเข้าไปในกองไฟแน่เลย เพราะฉะนั้น การตั้งนกเค้าตัวนี้ให้เป็นพระราชา ข้าพเจ้าไม่พอใจ ไม่ชอบใจ" ว่าแล้วก็บินขึ้นร้องไปในอากาศว่า "ข้าพเจ้าไม่ชอบใจ ข้าพเจ้าไม่ชอบใจ"
ฝ่ายนกเค้าก็ได้บินไล่จิกตีกาตัวนั้นไปด้วยความโกรธแค้น นกทั้งหลายเห็นเหตุการณ์เป็นอย่างนั้นจึงได้พากันแต่งตั้งหงส์ทองให้เป็นพระราชาแทน แล้วพากันกลับไปสู่ที่อยู่ของตน ตั้งแต่นั้นมา กากับนกเค้าก็ได้ผูกเวรต่อกันและกันมาตลอด ด้วยประการฉะนี้แล.
ข้อคิด
การจะแต่งตั้งบุคคลหรือใครๆ ก็ตามให้ดำรงตำแหน่งหรือทำหน้าที่สำคัญ ควรคำนึงถึงความรู้ วุฒิภาวะ ความสามารถ ภาพลักษณ์ ความสำคัญและความเหมาะสมกับตำแหน่งนั้นๆ เป็นสำคัญ เพราะว่าหากตั้งคนที่ไม่มีความรู้ ความสามารถ หรือไม่เหมาะสมอย่างว่าแล้วก็จะทำให้เกิดความเสียหายให้กับองค์กรหรือประเทศชาติใด้
ครั้งนั้น หมู่นกทั้งหลายก็พากันมาประชุมที่ลานหินแห่งหนึ่งแล้วปรึกษากันว่า ในหมู่มนุษย์พวกเขาก็ได้ตั้งพระราชาแล้ว พวกสัตว์สี่เท้า พวกปลาทั้งหลายก็ตั้งพระราชาแล้วเช่นกัน ยังแต่พวกเรานี่แหล่ะ พระราชายังไม่มีเลย เป็นธรรมดาว่าการอยู่โดยไม่มีที่พึ่ง ย่อมไม่เหมาะไม่ควร แม้พวกเราก็ควรจะมีพระราชา พวกเราจงเลือกนกตัวหนึ่งเอาผู้ที่สมควรแล้วตั้งไว้ในตำแหน่งพระราชา
เมื่อนกทั้งหลายตกลงกันแล้วก็ได้พิจารณาหานกที่จะมาเป็นพระราชา เห็นนกเค้าตัวหนึ่งก็พากันชอบใจ จึงกล่าวว่า "พวกเราชอบใจนกตัวนี้ เราจะให้นกตัวนี้เป็นพระราชาของเรา" ลำดับนั้น
นกตัวหนึ่งจึงได้ประกาศขึ้น ๓ ครั้ง เพื่อต้องการหยั่งดูอัธยาศัยใจคอของนกทุกตัว
เมื่อนกตัวนั้นประกาศอยู่ ๒ ครั้งก็ยังเงียบอยู่ แต่พอจะประกาศครั้งที่ ๓ กาตัวหนึ่งได้ลุกขึ้นกล่าวว่า "ฉันได้ฟังการประกาศที่เป็นไปอยู่นี้ จะขอกล่าวอะไรสักหน่อย ได้ยินว่าพวกเราที่มาประชุมกันอยู่นี้ทั้งหมดจะตั้งนกเค้าตัวนี้ให้เป็นพระราชา ถ้าพวกเราจะอนุญาตให้ฉันได้ออกความเห็นในสภานี้จะได้ไหม"
ครั้งนั้น นกทั้งหลายปรึกษากันแล้วอนุญาตให้กาตัวนั้นกล่าวว่า "ดูก่อนสหาย เราทั้งหมดอนุญาตให้ท่านพูด แต่ท่านจงพูดแต่ถ้อยคำที่เป็นประโยชน์เป็นธรรมและถูกต้องเท่านั้นนะ
เพราะว่าพวกนกหนุ่ม ๆ ที่มีปัญญาและฉลาดหลักแหลมอยู่ที่นี่ก็มี"
กาตัวนั้นเมื่อได้รับอนุญาตจากสภาให้พูดแล้วจึงได้กล่าวขึ้นว่า "ขอความสุข ความเจริญจงมีแก่พวกท่านทั้งหลาย การแต่งตั้งนกเค้าให้เป็นพระราชานั้น โดยส่วนตัวข้าพเจ้าไม่เห็นด้วยและไม่ชอบใจ เพราะอะไร พวกท่านจงดูสิ หน้าตานกเค้าตัวนี้ขนาดยังไม่โกรธยังหน้าตาน่าเกลียดน่ากลัวเห็นปานนี้แล้วถ้าตอนโกรธขึ้นมาล่ะ หน้าตาจักเป็นเช่นไร ประชาชนผู้ถูกพระราชาตัวนี้โกรธแล้วแลดูจะตระหนกตกใจขนาดไหน คงจะเหมือนก้อนเกลือที่โยนเข้าไปในกองไฟแน่เลย เพราะฉะนั้น การตั้งนกเค้าตัวนี้ให้เป็นพระราชา ข้าพเจ้าไม่พอใจ ไม่ชอบใจ" ว่าแล้วก็บินขึ้นร้องไปในอากาศว่า "ข้าพเจ้าไม่ชอบใจ ข้าพเจ้าไม่ชอบใจ"
ฝ่ายนกเค้าก็ได้บินไล่จิกตีกาตัวนั้นไปด้วยความโกรธแค้น นกทั้งหลายเห็นเหตุการณ์เป็นอย่างนั้นจึงได้พากันแต่งตั้งหงส์ทองให้เป็นพระราชาแทน แล้วพากันกลับไปสู่ที่อยู่ของตน ตั้งแต่นั้นมา กากับนกเค้าก็ได้ผูกเวรต่อกันและกันมาตลอด ด้วยประการฉะนี้แล.
ข้อคิด
การจะแต่งตั้งบุคคลหรือใครๆ ก็ตามให้ดำรงตำแหน่งหรือทำหน้าที่สำคัญ ควรคำนึงถึงความรู้ วุฒิภาวะ ความสามารถ ภาพลักษณ์ ความสำคัญและความเหมาะสมกับตำแหน่งนั้นๆ เป็นสำคัญ เพราะว่าหากตั้งคนที่ไม่มีความรู้ ความสามารถ หรือไม่เหมาะสมอย่างว่าแล้วก็จะทำให้เกิดความเสียหายให้กับองค์กรหรือประเทศชาติใด้
